 |
| Kambiyo |
Kambiyo, iki ülke
parasının veya para yerine geçen
belgelerin birbiriyle değiştirilmesi işlemidir. Günümüzde kambiyo işlemleri
denilince yabancı paralar üzerinden düzenlenen ticari senetler, çek, bono ve
poliçe gibi belgeler anlaşılmaktadır. Para alım ve satımı ile ilgili işlemleri
kapsar. Kambiyo senedi kıymetli evrakın tüm özelliklerini taşıyan ve uygulamada
en yaygın olarak kullanılan kıymetli evrak çeşididir. Kanunen emre yazılı
olarak düzenlenen, içerdikleri hak bakımından mutlaka bir para alacağını konu
edinen, ekonomik alanda çok işlem ve etki gören önemlerinden dolayı Türk
Ticaret Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiştir.
Kambiyo, nakit para veya para
yerine geçen her türlü araç ve senetlerin alım ve satımı iken millî para ve
yabancı paraların dolaşımına ilişkin olarak kambiyo ise; para yerine geçen ve
ödeme aracı olarak kullanılabilen her türlü bono, çek, poliçe ve diğer menkul
kıymetler anlamında da tanımlanabilir.
Kambiyo Mevzuatı; para ve diğer
menkul kıymetler ile maden ve taşların iç piyasada tedavülü ve ülkeden ihraç
veya ülkeye ithaline ilişkin usul ve esasları düzenleyen hukuki metinler
bütününe kambiyo Mevzuatı denilir.
Türkiye'de kambiyo mevzuatını oluşturan yasal düzenlemeler ve bu düzenlemeyi oluşturan kurumlar aşağıdaki gibidir.
| TÜRKİYE KAMBİYO MEVZUATINI OLUŞTURAN YASAL DÜZENLEME VE BU DÜZENLEMEYİ OLUŞTURAN KURUMLAR | |
| Düzenlemeyi yapan yetkili makam | Düzenleme |
| TBMM | 1567 Sayılı TPKKHK |
| Bakanlar Kurulu | 32 Sayılı Karar |
| Bakanlığa Bağlı Hazine Müsteşarlığı | Hazine ve Maliye Bakanlığı Tebliğleri |
| TC Merkez Bankası | TC Merkez Bankası Genelgeleri |
| Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü | Talimatlar |
| Kambiyo Müdürlükleri | Uygulama ve Denetim |
Kambiyo kapsamında düzenlenen belgeler:
Döviz Alım Belgesi (DAB): İhracat
bedellerinin ve ihracatçının bankası tarafından talep edilen banka
komisyonlarının alışı yapılırken düzenlenen belgeye denir.
Döviz Satım Belgesi (DSB):
Dışarıya ödenen ithalat bedelleri, aracı komisyoncunun komisyonları, yurt
içindeki bankanın yurt dışındaki muhabir şubelerinin talep ettiği komisyonlar
vb. için düzenlenen belgeye denir.
Türk Parası Transfer Belgesi
(TPTB): Bankalar tarafından yapılan yurt dışına TL transferlerinde iki nüsha
Türk Parası Transfer Bildirim Formu düzenlemek zorundadır. Birinci nüshası
transferi yapan banka müşterisine verilir, ikinci nüsha ise bankada saklanır.
Döviz Beyan Tutanağı (DBT):
İhracat bedellerini yurda efektif olarak getirmek isteyen kişiler bunu mevzuat
gereğince yapabilmektedirler. Fakat döviz bedellerini efektif olarak
getirirken, bu döviz bedellerinin yurt içinde temin edilmeyip yurt dışından
getirilmesinin kanıtlanması gerekmektedir. İşte bu kapsamda yurda girişte
ilgili gümrük idareleri tarafından Döviz Beyan Tutanağı (DBT)
düzenlenmektedir.
